Miras Hukuku’nda Ortaklığın Giderilmesi Davası
ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI (İZALE-İ ŞUYU DAVASI)
Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) Davası, taşınır veya taşınmaz üzerinde birlikte mülkiyet çeşitlerinden olan paylı mülkiyet ya da elbirliği mülkiyetin mevcut olması durumunda, ortaklar arasındaki birlikte mülkiyet ilişkisine son vererek ferdi mülkiyete geçişi sağlayan bir dava türüdür.
Elbirliği ile malik konumundaki mirasçıların miras konusu mallar bakımından paylaşma veya satış hususunda anlaşma sağlayamaması halinde Ortaklığın Giderilmesi Davası açılır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası’nı açılabilmesi için öncelikle tapu intikal işlemlerinin tamamlanmış olması gerekmektedir.
Ortaklığın Giderilmesi davalarında, dava açılmadan önce dava şartı olarak arabuluculuk başvurusu yapılması zorunludur. Arabuluculuk başvurusu yapılmadan açılan ortaklığın giderilmesi davası usulden reddedilecektir.
Ortaklığın giderilmesi, “Aynen Taksim” veya “Satış” yoluyla mümkündür.
a) Aynen Taksim Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi: Taşınır / taşınmaz malın aynen bölünmesidir. Örneğin, değeri eşit iki parçaya bölünebilen bir arsanın ikiye bölünerek paydaşlığın giderilmesi, vb.
b) Satış Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi: Taşınır / taşınmaz malın icra yoluyla satılarak bedelinin paydaşlar arasında bölüştürülmesidir.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme:
Ortaklığın Giderilmesi Davasında görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi, yetkili mahkeme ise taşınmaz malın bulunduğu yer mahkemesidir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası nisbi harca tabidir. Taşınmazın satış yoluyla paylaştırılmasına karar verilmesi halinde, taşınmaz malın satış bedelinden her bir ortağın payına düşecek paranın binde 11,38 kadar nisbi karar ve ilam harcı alınmaktadır.
Ortaklığın Giderilmesi Davası “çift yönlü dava” niteliğini taşımaktadır. Bu dava tipinde, her iki taraf da hem davacı hem davalı sıfatı taşımaktadır.
Ortaklığın Giderilmesi Davasında “Değer Tespiti” mahkeme tarafından yapılmaktadır. Değer tespitinin ardından Sulh Hukuk Mahkemesi dosyayı satış memurluğuna gönderir. Dolayısıyla, taşınmaz malın satışı, satış memurluğu veya icra dairesi aracılığıyla yapılır. Yapılacak açık artırmaya bilirkişi raporunda gösterilen değer tespitinin %50’si üzerinden başlanır. Nihayetinde, en çok artıran kişiye söz konusu taşınmazın satışı yapılmaktadır.